- Rukn: Ertaklar
Javondagi shivir-shivirlar
– Hoy, nafasim tiqilib qoldi, sal nariroq turing, iltimos.
– Men ham shu ahvoldaman, nima qilay? Axir, bizni shu yerga – kitob javoniga qamab qo‘yishibdi.
– Hoy, Robinzon Kruzo, sen aqlliroqsan, bir nima o‘ylab top, bu yerlardan ozod bo‘laylik.
– Do‘stlar, bilasizlarmi, men 28 yil-u 2 oy 12 kun noma’lum orolda qolib, umidsizlikka tushmagandim. Afsus, bugun shu javonda, changlar ostida sarg‘ayib, meni qutqarishga keladigan odamni kutib o‘lib ketaman, chog‘i.
– To‘g‘ri aytasiz, qismatdoshim Kruzo, men ham muqarrar o‘lim changalida, kimsasiz orolda 2 ta matrosim bilan yolg‘iz qolib ketgan Kapitan Grantman. Bizni yaxshi odamlar va farzandlarim “Dunkan” kemasida kelib qutqardilar. Ammo bugun bizni qutqaradigan, ozodlikka chiqaradigan yaxshi odamni kutib, sabrimiz ham tugayapti.
– Hurmatli yerliklar, gaplaringizga mutlaqo qo‘shilaman. Kaminaning, Kichkina shahzodangizning fikri shundan iboratki, qaysi sayyorada ezgulikni topmasangiz, o‘sha yerni tezroq tark etish kerak.
– Haaaa, mendaymi, “Oq kema”sini kutgan boladaymi? ”Oq kema” men tomonga sira kelmadi, men esa, men esa unga yetolmadim. Hamma ishongan ertaklarim yolg‘onga aylandi!
– Xo‘sh, innaykeyin-chi, nima qilamiz? ”Daryo toshqin, suvlar to‘lqin, o‘tolmayman, yor-yor, otim oriq, manzil uzoq, yetolmayman, yor-yor,” – deb o‘tiraveramizmi? Men Qoravoy – “Shum bola” bo‘lib, biror marta bir joyda bunchalik ko‘p qolib ketmagandim. Ezma boyni chuv tushirgan, kirmagan eshigi, chiqmagan teshigi qolmagan menday abjir bola negadir chorasiz qolgandayman!
– To‘g‘ri aytasan, Shum bola, men mittivoylarga quvonch ulashadigan, ularni orzular osmonida uchirib, sayr qildiradigan Karlson, o‘zim yordamga muhtoj bo‘lib o‘tiribman. Qanotlarim ham endi menga yordam berolmayapti.
– Ijozat bersangiz, fikrimni aytsam, biz aslida hazrati Insoniyatning go‘zal mo‘jizasi, odamlarga eng yaxshi ustozidirmiz. Ammo bizni qo‘llariga olib o‘qimas ekanlar, ne demoqchiligimizni anglamas ekanlar, bizni ularning oldida qiymatimiz yo‘qdir, ularning esa “ustig‘a kitob ortilg‘an eshak”dan farqi yo‘qdir. Ya’nikim:
Ustiga kitob ortilgan eshak,
Na olim, na donodur beshak.
– Hoy, shoshmanglar, ana kimdir, bizni ozod qilishga kelyapti. Nahotki, shu qizcha bizni bu qafasdan qutqarsa?
– “Yovvoyi yo‘rg‘a”, sen biroz kishnamay turgin, hozir ozodlikka chiqamiz. Bizni kimdir qo‘liga olib o‘qiydi, biz esa uning qo‘llaridan tutib, dunyoni ko‘rsatamiz, samolarda kezdiramiz.
– Voy, bu qiz nima qilyapti, shunchaki, changlarni artib ketib qoldi-ku!
– Meni ol, meni o‘qi!
– Bizni ozod qil!
– Axir, biz senga eng yaxshi do‘st bo‘lamiz!
– Shoshma, hoy qizaloq!
– Yo‘q, afsus, u yana bizni eshitmadi, qulog‘iga allambalo taqib olgan. Mana shu qo‘lidagi kichkina qutichaga qaraydi-yu, hammamizni unutadi.
– Keling, yaxshisi, uning ongiga ta’sir ko‘rsatamiz.
– Qanday qilib?
– Menga, ya’ni Alpomishga, yorim Oybarchinga kelajak taqdirimiz tushda ayon bo‘lgan edi. Qizaloqning tushiga kirib, unga kerak ekanimizni tushuntiraylik, u bizni qafasdan ozod qilsin.
– Bu ishni Garri Potterdan boshqasi uddalay olmaydi.
– Menkim, Hogvards sehrgarlar maktabining o‘quvchisi, Joanna Ketlin Roulingning sevimli qahramoni Garri Potter bunga roziman! Bor kuchimni ishga solaman! Ekspekto Patronus!
G‘aroyib tush
– Voy, men qayerdaman? Qayerga kelib qoldim?
– Salom, bizni hech qo‘liga olmagan, bizni tanimaydigan qizaloq, sen o‘z uyingdagi kitob javoni ichidasan!
– Bo‘lishi mumkin emas! Kitoblar gapiryapti?! Mening bo‘yim sizlardan ancha katta, men javonga sig‘mayman, axir. Meni bu yerga kim qamab qo‘ydi? Qo‘yib yuboringlar meni! Hozir baqiraman, dodlayman.
– Mayli, baqir, dodla, baribir bu yerda seni hech kim eshitmaydi! Chunki mana necha yildirki, bizning dodimizni hech kim eshitgani yo‘q! Jumladan, sen ham...
– Nimaga men qimirolmayapman, mening oyoq-qo‘llarim qani? Oyi, dada, yordam beringlar! Hoy, kim bor? Qo‘rqib ketyapman! Nahotki, endi shunday qolib ketsam, axir mening qancha orzularim bor edi.
– Ha, o‘zing bizning holimizga tushmaguningcha bizni tushunmaysan! Bilasanmi, qizaloq, bizning orzumiz nima?
– Yo‘-o‘-o‘-q! Qayoqdan bilay?
– Bizning orzularimiz sening ezgu orzularingni ro‘yobga chiqarish! Senga dunyoni ko‘rsatish. Sen esa bizni hech qachon qo‘llaringga olmagansan, so‘zlarimizga quloq tutmagansan!
– Haligi, men tushundim, bildim, sizni albatta, ozod qilaman. Bunday qafasda qolish azob ekan. Albatta, sizlarni qutqaraman. Menga ishoning! Qutqaraman, sizlarni o‘qiyman, hammaga o‘qib beraman!
Qizaloq shunday deb baqirgancha uyg‘onib ketdi. Uyg‘ondi-yu, kitob javonining oldiga yugurdi: “Salom, meni intizorlik bilan kutgan do‘stlarim! Men sizlarni qafasdan ozod qilishga keldim!”
Niginabonu Hajiqurbonova,
Xorazm viloyati Urganch shahridagi
30-maktabning 9-sinf o‘quvchisi