Qadim  zamonda  chiroyli daraxtzorning  o‘rtasidan  ariq oqib o‘tar, uning suvi nihoyat darajada toza va tiniq ekan. Sokin oquvchi  bu suvning bir siri bor ekan.  Kim undan ichsa, doim sog‘lom, baquvvat va quvnoq yurar ekan.

Shuning uchun  ariqning atrofidagi daraxtlar, yerdagi maysalar hamisha yam-yashil bo‘lib, yashnab turar ekan. Shu atrofda yashovchi hayvonlar:  ot, echki, qo‘y, sigirlar ariq suvidan qonib ichar, barragina maysalardan to‘yib-to‘yib yer ekan. Maysalar toptalmas, tamom bo‘lmas, hayvonlar esa kasallanmas, ahil-inoq, shod-xurram yashar ekanlar.

Dunyoning bosh­qa bir burchagida esa badbo‘y  ariq bor ekan. Uning  ichida qora yurakli zuluklar yasharkan. Kunlardan bir kuni zuluklar shifobaxsh ariqdan xabar topishibdi. Maslahatlashib, ariqni bul­g‘ashga, hayvonlar­ni o‘ldirib, daraxtlar­ni  qu­ri­tish­ga, may­salarni so‘ldirishga ahd qi­li­shib­di. Ular sud­ralib-sudralib, ni­hoyat sir­li ariq­qa yetib kelib, joylashibdilar.

 Oppoq tong otibdi. Quyosh zarrin nurlarini daraxtzor uzra socha boshlabdi. Hayvonlar-u qushlar se­vimli ariq bo‘yiga ke­lishibdi. Qarashsa, suv har do­­imgi­dek so­kin oq­mas, nuqul to‘lg‘anar, “Suvimdan ichmanglar!’’ deb ingrar ekan. Hay­vonlar hayron bo‘­lib, ariq ichiga qara­sh­­sa, u qop-qora zuluklar bilan to‘­lib ketganmish. Al­bat­ta, ular qattiq xa­fa bo‘libdilar. Nima qilishni bilolmay, suv icholmay bir-birlarini turtishib, mo‘lab-mo‘lab, ba-balab oxiri tarqalishibdi.

Atrof jimjit bo‘lib qolibdi. Sirli ariqni osonlik bilan egallab olgan zuluklar behad shodlanib, suhbatlari qizib ketibdi. Ayniqsa, o‘rtada turgan, boshqalariga nisbatan qoraroq va yirikroq zuluk bir u yoqqa, bir bu yoqqa burilibdi-da,  xirillagan tovushda gapiribdi:

– Endi rosa yayraymiz. Hayvonlarning hech biridan qo‘rqmasak ham bo‘ladi.

Bizning bitta dushmanimiz – Qora baliq! Lekin hozir u ham qo‘rqinchli emas. Negaki, u bu yerdan ancha uzoqda yashaydi. Esi yo‘q hayvonlarning xayoliga Qora baliq kelarmidi?! Xa-xa-xa!

Suv Qora baliq haqidagi xabarni eshitganidan xursand bo‘lib: “Bu xushxabarni qanday qilib hayvonlarga yetkazsam ekan?”,  – deb o‘ylabdi. So‘ngra, ariqning bir chetini  o‘yib, kichkinagina yo‘l ochibdi. Ozgina suv o‘yilgan joydan chiqibdi-yu chopqillab ketibdi. Yo‘lda Serkavoyni uchratib, unga bu quvonchli xabarni aytib, g‘izillab orqasiga qaytibdi. O‘yilgan joyni darhol berkitib qo‘yibdi.

Serkavoy suvning gaplarini hayvonlarga yetkazibdi. Hayvonlar to‘planishib, Qora baliqni qanday qilib bu yerga olib kelishni maslahatlasha boshlabdilar. 

– Qora baliqni men olib kelaman, – debdi Serkavoy.

– Qanday qilib olib kelasan? – hayron bo‘lishibdi hayvonlar.

– Anavi yerda bir chelak bor. O‘shani shoximga ilaman-da, baliqni solib olib kelaman.

Hayvonlar xuddi Qora baliq kelgandek xursand bo‘lib ketishibdi. Hammalari “Men ham sen bilan boraman, men ham sen bilan boraman”, – deb g‘ala-g‘ovur ko‘tarishibdi. Shunda oralaridagi eng katta va eng kuchli Ot shunday debdi:

– Men bir o‘zim borardim-u, chelakni iladigan shoxlarim yo‘q. Qora baliq yashaydigan ko‘l ancha uzoqda ekan. Serkavoy charchab qoladi. Serkavoy bilan men borganim ma’qul men uni orqamga mindirib, uchib boraman-u uchib kelaman.

Bu gap hammaga ma’qul tushibdi. Ot bilan Serkavoy yo‘lga tushibdilar. Ular yo‘l yurib, yo‘l yursalarda mo‘l yurib, nihoyat Qora baliq yashaydigan ko‘lga yetib kelishibdi. Serkavoy ingichka tovushda:

– Qora baliq, hoy Qora baliq, – deb chaqiribdi. Ammo suv tubidan javob bo‘lmabdi. Ot qattiq kishnab, do‘rillagan tovushda:

– Qora baliq, hoy Qora baliq! – deb yana chaqiribdi. Sokin suv yuzi to‘lqinlana boshlabdi. So‘ng Qora baliq ko‘rinibdi. Uning vajohati yomon, jahli chiqqanidan mo‘ylovlari ham dikkayib ketgan ekan.

– Kimsizlar?! Mening uyqumni nega buzdilaring?!  – debdi Qora baliq jahl bilan.

– Kechir, biz sening kunduzi  uxlashingni bilmabmiz, – debdi Serkavoy.

– Menda nima ishlaring bor edi? – debdi jahlidan sal tushib Qora baliq.

– Boshimizga  og‘ir falokat tushdi. Arig‘imizga qayerdandir juda ko‘p qora yurakli zuluklar yopirilib keldi, suv icholmay qoldik. Bilishimizcha, ular faqat sendan qo‘rqishar ekan. Iltimos, bizga yordam ber, Qora baliq, – debdi Ot.

Qora baliq biroz sukut saqlab, so‘ng:

– Mayli, sizlarga yordam bermasam bo‘lmaydiganga o‘xshaydi. Zuluklar ko‘p    bo‘lsa, bir o‘zim tamomlagunimcha sizlar suvsab qolasiz. Shuning uchun do‘stlarimdan biriga aytay, – deb Qora baliq suvga sho‘ng‘ib ketibdi.

Fursat o‘tib, o‘ziga o‘xshagan usti qoramtir, boshi ko‘kimtir, lablari qa­lin, og‘­zi­ning bur­chak­lar­ida bir juft­­dan mo‘y­lo­vi bor, yel­kasidagi qa­notlari xuddi arraning tishlariga o‘xshash baliqni boshlab chiqibdi.

Ot chaqqonlik bilan chelakning bandidan tishlab, uni suvga botirib olibdi. Qora baliqlar chelak ichiga sakrab tushibdi. Serkavoy chelakni shoxiga ilibdi. Ot Serkavoyni ustiga mindirib, suyunganidan charchog‘ini ham unutib, shamolday yelib chopib ketibdi. Ular ikki kecha-yu, ikki kunduz deganda, jonajon daraxtzorga yetib kelishibdi. Serkavoy Otdan tushib, chelakni asta ariqqa ag‘daribdi. Baliqlar suvga tushib, biroz kuch to‘plashibdi-da, o‘zlarining eng mazali taomlari – zuluklarni bir boshdan yeya boshlashibdi. Zuluklar qochgani joy topisholmay qolibdi. Jon saqlash uchun qirg‘oqqa chiqib berkinmoqchi bo‘lganlarini hayvonlar tuyoqlari bilan ezib tashlabdilar.

Baliqlar bir necha kun rosa maza qilishibdi. Ariq tozalanibdi, unda birorta ham zuluk qolmabdi. Hayvonlar to‘yib-to‘yib shifobaxsh suvdan  ichibdilar. Daraxtlar qayta yashnab, o‘tlar yana ko‘karib ketibdi. Shundan keyin Qora baliqlarni o‘z yurtlariga kuzatib qo‘yishibdi.

O‘sha Qora baliqlar hozir ham bor ekan. Ular suvi muzday, tiniq va top-toza daryolarda, ko‘llarda, buloqlarda  yashar ekan. Qaysi joyda zuluklar ko‘payib ketsa, odamlar Qora baliqlarni yor­damga olib kelishar ekan.

Zamira IBROHIMOVA