Sardor sigirini soyaga olib O‘tkir o‘rtog‘i bilan daladan qaytarkan  atrofi  beton  g‘isht bilan o‘ralgan  taxta tilish  sexi yonida to‘xtab qoldi.

– O‘tkir, qara, anavi devorning orasida  qovog‘arining uyasi bor ekan. Hozir uchta ari ketma-ket kirib ketdi, – dedi g‘ishtlar o‘rtasidagi ochiq joyga ishora qilib.

–   E, qovog‘ari juda yomon, bir marta buzog‘imni chaqqanda hammayog‘i  shishib ketgan. Mol do‘xtiri  Murod amaki  uch kun  ukol qilib, zo‘rg‘a tuzatib bergan. Arilarni yo‘qotish kerak, – O‘tkir atrofga qarab nimanidir qidirdi. Keyin  asta borib daraxt tagida yotgan uzun cho‘pni  oldi.

– Jinnimisan,  inini buzmoqchimisan? Uni jahli yomon, dabdalamizni chiqaradi, – qo‘rqib ketdi Sardor.

–   Buzamiz-u qochamiz. Kim qilganini bilmay qoladi, – dedi O‘tkir, yoriqqa  cho‘p tiqib kovlarkan. Kovladi-yu, cho‘pni  ham olmasdan ura qochdi. Sardor qamishni olib tashlamoqchi bo‘lgandi, ikki-uchta  ari vizillab uyadan chiqdi.

 Ular Sardorga e’tibor ham bermay, O‘tkirni quvlashga tushdi. Qo‘rqib ketgan Sardor o‘rtog‘ini ketidan  yugurdi. Bu paytda tepasida  o‘ndan ortiq ari  xuddi bomba tashlashga ketayotgan  samolyotlarday  bir safga tizilib  uchardi. Qizig‘i, ular  Sardorga qarashmasdi ham. U arilarni  o‘zidan uzoqlashganini sezgach, Sardor  nafasini rostlash uchun  ariq  chetidagi tut soyasiga o‘tdi.

– Uff, xayriyat topisholmadi, – degan tanish  ovozni eshitib, tepaga qaradi.

– Tavba,  qanday  ulgurding, yaxshiyam seni ko‘rishmadi, bo‘l­masa  do‘mbira  qo‘zi qilib chaqib tashlashardi.

– Meni bilasan-ku, shamoldan  ham tez  yuguraman, – maqtandi O‘tkir. Keyin hayron bo‘lib Sardorga qaradi, – qiziq, nega ular senga tegishmadi? Yoki  uyalarini sen buzmaganligingni bilishdimikan-a?

–   Men ham shunga hayronman. Qulog‘im tagidan viz-viz uchib osmonga ko‘tarilishdi. Voy, – o‘rnidan turib ketdi Sardor, – ular qaytishyapti, berkin. – O‘tkir  tutlar  panasiga o‘tdi. Uch-to‘rtta ari shundoq  tepalaridan  uchib o‘tdi. Lekin ikkitasi tut atrofida ikki-uch aylandi. Sardorning naq peshonasi tepasida vizillashdi. Sardor beixtiyor qo‘llari bilan  yuzini to‘sdi. Lekin barmoqlari orasidan  ularni kuzatishda davom etdi. Arilar    xuddi  samolyot parvozga ko‘tarilganda g‘ildiraklarini yig‘gandek oyoqlarini qattiq-qattiq silkitib yig‘ib  olishdi-da, uyalari tomon uchib ketishdi. Ikki o‘rtoq uyga qaytarkan O‘tkir arilarni qanday  chalg‘itganini ko‘pirtirib  maqtandi.

Ertasiga  Sardor dalaga bormadi.  O‘tkir noiloj bir o‘zi sigirini yetaklab,  yaylovga yo‘l oldi. Quyosh endigina tog‘ ortidan ko‘tarilgan, hali o‘t-o‘lanlar  yuzida  shudring yaltiraydi. O‘tkir yuzini chala yuvganigami, uyqusi o‘chmagan, yengil shabadada ham eti junjikadi. Kutilmaganda sigiri o‘ynoqlab o‘zini tutzorga urdi. O‘tkir sigirning arqonini qo‘yib yubormay unga qo‘shilib yugurdi. Sigir ariq bo‘yida to‘xtab qirg‘oqdagi maysalarni  ochko‘zlik bilan yamlashga tushdi. Shu payt O‘tkir shortisining pochasida nimadir g‘imirlaganini sezdi. Bunday qarasa, kattakon qovog‘ari! Sho‘rlik sovuqdanmi, shudringdanmi karaxt bo‘lib qolgan shekilli, qanotini arang sudrab tepaga o‘rmalardi. O‘tkir shosha-pisha uni chertib  yerga tushirib yubordi. “Kecha inini buzgan arim shekilli, o‘tloqda uxlaganga o‘xshaydi”, deb o‘yladi. Ichki bir xavotir bilan bu yerdan tezroq ketishga qaror qilib sigirini  sudradi. Targ‘il  tixirlik qilgach,  qo‘lidagi tayoq bilan yelkasiga tushirdi. Sigir boshini qattiq siltadi-da chopib ketdi... Arqon O‘tkirning qo‘lini shilib yubordi. Uni jahl bilan itqitayotib  yuz tuban yiqildi. Lekin darrov sakrab turdi-da, sigirini ketidan yugurdi.  Bo‘yni, qulog‘i qattiq achishib og‘rirdi. U bo‘ynini ushlab tepaga qaradi! Boshi ustida o‘ntacha  qovog‘ari  ta’qib qilib kelardi. O‘tkir beixtiyor to‘xtadi. Arilar  shuni kutib turganday unga yopirildi...

Dehqonlarga ovqat pishirish uchun shiyponga ketayotgan  Rahima opoqi yerda  behush yotgan bolani ko‘rib qolib, qorovulni chaqiribdi.  Qorovul O‘tkirni qo‘lida ko‘tarib uyiga olib boribdi...     

Sardor kun yoyilib ketguncha mazza qilib uxladi. Nonushta qilgach, birorta  o‘rtog‘im ko‘rinib qolarmikan, deb ko‘chaga chiqdi. Shu choq yonginasidan “Tez yordam” mashinasi chinqirib o‘tdi-yu O‘tkirlarning darvozasi yonida to‘xtadi. “Tez yor­dam”dan tushgan ikki shifokor  nosilka ko‘targancha ichkariga kirib ketdi. Sardor, Zamira buvim kasal bo‘lib qoldilarmikan, deb o‘ylab o‘sha tomonga yurdi. U yetib kelmasdan  shifokorlar nosilkada kimnidir olib chiqib, “Tez yordam”ga yotqizdi-da sirenasini chinqirtirib ortiga qaytdi. Zamira buvi voqeani Sardorga so‘zlab berdi. 

O‘tkir bir hafta  shifoxonada yotdi. Uyga qaytgach, Sardor  ko‘rgani chiqdi.

–   O‘rtoq, to‘g‘ri aytgan ekansan. Boplab o‘ch oldi, mittivoylar. Toza ta’zirimni yedim. Endi  nafaqat ari, chumolining ham uyini buzmayman. Axir, ular ham  tabiatning bolasi,  – dedi O‘tkir.

– To‘g‘ri, endi  jonivorlarga  ozor  be­maymiz, – uning fikriga qo‘shildi Sardor.

Muhabbat HAMIDOVA