Qaldirgʻoch
Bahorning ilk kunlari. Atrof yam-yashil. Kamronlarning hovlisiga yoqimli chug‘urlab qaldirg‘ochlar uchib keldi. Ular oldiniga o‘tgan yilgi inlari atrofida aylanib, o‘zaro nimalarnidir maslahat qilishdi. Tumshuqlarida loy tashib in tashqarisida paydo bo‘lgan tirqishlarni to‘ldirishdi. Keyin xuddi me’morlardek uzoqroqdan qarab in atrofini tekshirishdi.
Ularni kuzatayotgan Kamron beixtiyor qo‘llarini ular tomonga cho‘zar, qushlar bilan tillashishni xohlardi.
– Kamronjon, nima qilyapsan? – nabirasini jim bo‘lib qolganidan xavotirlanib so‘radi buvisi.
– Qaldirg‘ochlar tinmay vijirlashyapti. Siz ularni tilini tushunasiz-ku, nima deyishyapti.
– Salom Kamronjon, bizga o‘rtoq bo‘lasanmi, bizni qo‘riqlaysanmi, deyapti.
Birozdan so‘ng koptokning devorga urilgan ovozi eshitildi. Buvisi hayron bo‘lib tashqariga chiqdi. Qarasa, Kamron koptokni devorga otib o‘ynayapti.
– Hay-hay, bolajonim, unday qilma, qaldirg‘ochlar xafa bo‘ladi.
– Nega xafa bo‘lishadi?
– Negaki, sen ularning tinchini buzyapsan. Ular seni yaxshi bola, bizga o‘rtoq bo‘ladi, deb ishonib ayvonimizga in qurishgan.
– Bo‘pti, ularga o‘rtoq bo‘laman. Ularni menga olib bering. Qo‘limda ko‘tarib yuraman, mushukdan qo‘riqlayman.
– Iye, sen ularni qo‘lingda olib yursang bolalariga kim chivin, don keltiradi? Polaponlari och qoladi-ku! Hadeb to‘pni osmonga otaversang, sendan qo‘rqib ketib qoladi.
– Qayoqqa ketib qoladi?
– Yaxshi odamlarnikiga.
– Yaxshi odamlar kimlar?
– Qaldirg‘ochlarni sho‘x bolalardan, dushmanlaridan qo‘riqlaydiganlar.
– Qanday qilib qo‘riqlashadi?
– Mehr bilan-da!
– Mehr nima?
– Bilsang bolajonim, qaldirg‘ochlarning dushmani – ilon. Qushlar undan juda qo‘rqadi. Ilon iniga yaqinlashsa, ona qaldirg‘och bezovta bo‘lib chirqillaydi. Bu paytda befarq bo‘lmay, ularga yordamlashish kerak. Aslidachi, qaldirg‘ochlar xosiyatli uyga in qurishadi. Bu degani – shu uyda yaxshi odamlar yashaydi, uqdingmi bolajonim?
– Unday bo‘lsa, bizning uyda kim yaxshi? Bobommi, sizmi, dadammi?
– Biz hammamiz, sen ham yaxshisan, bolajonim.
– Ur-re, biz yaxshimiz, men ham yaxshiman. Endi men qaldirg‘ochlarimni hech kimga xafa qildirmayman, koptogimni devorga ham, darvozaga ham otmayman! – quvonchdan irg‘ishladi Kamron.
Robiya JABBOROVA,
Qashqadaryo viloyati Nishon tumani
20-maktab o‘qituvchisi
