Maqtanchoq burgut
Burgutcha g‘ayrioddiy chiqib qoldi. Daroz bo‘yi, baquvvat panjasi va ko‘rkam savlati bilan boshqa tengqurlaridan yaqqol ajralib turar, buning ustiga uchishda ham uncha-muncha katta yoshli va abjir burgutlarni dog‘da qoldirar edi.
U kunlar o‘tgani sayin ulg‘ayib, qanotlari o‘sib, yanada kuchga to‘ldi. Parvozi ham barchani lol qoldira boshladi. Burgutcha uchish mashqlarida tengqurlari bilan qatnashib, ko‘kdan o‘zini o‘qdek yerga tashlar va bir-ikki qarich qolganda yana havoga ko‘tarilar edi. Buning ortidan keladigan maqtovlar va qarsaklar yomg‘iri yosh burgutvoyga juda xush yoqardi. U sha’niga yog‘dirilgan iliq so‘zlardan havolanib, bundan-da qaltis mashg‘ulotlarga o‘zini urar, ota-onasining: “Sal o‘zingni bosib ol, maqtov eshitaman deb, hadeb o‘zingni o‘tga-cho‘g‘ga uraverishning oqibati yaxshi bo‘lmaydi”, – deb tanbeh berishi ham kor qilmasdi.
Bora-bora uning betakror parvozlariga oddiy holdek qaray boshlashdi, burgutni maqtovchilar soni asta-sekin kamaydi. Uning bir sho‘ng‘ishda ikkita kaklik yoki quyonni ovlashiga ham ko‘pchilik e’tibor bermay qo‘ydi.
Yosh burgut bu holga ko‘nika olmadi: “Hali hech kim qilmagan, hatto, xayoliga ham keltirmagan olamshumul yangilik qilmay turib maqtov eshitishning, mashhur bo‘lishning imkoni yo‘q”, – deb o‘yladi u.
O‘ylab-o‘ylab, oxiri o‘sha imkonni topdi! Ketish oldidan barcha qushlarni yig‘di. Qirrador, eng yuksak qoyaga chiqib, mag‘rur gap boshladi:
– Qushlar saltanatiga salomlar bo‘lsin! – Chug‘ur-chug‘urlab alik olingandan keyin burgutcha yana davom etdi.
– Barchangizga ma’lumki, tunda osmonni yoritib turuvchi fonusga, ya’ni oymomoga qiziqmaydigan, oqshomlari unga tikilib yotmaydigan birorta tirik mavjudot bo‘lmasa kerak.
– Qushlar bir ovozdan uning gaplarini ma’qullashdi:
– To‘g‘ri... To‘g‘ri...
– Men ana o‘sha pishloqni baquvvat panjalarim orasiga solib, shu yerga olib kelmoqchiman. Shunga nima deysizlar, xaloyiq?!
Burgutvoyning ota-onasi va yana bir-ikki oqsoqol burgutdan tashqari hamma uning fikriga “Qoyil” deb yubordi.
– Barakalla!
– Ofarin!
– Tasanno, aqlingga balli!
– Yasha, ota-o‘g‘il!
Ota-onasi bu maqtanchoqlik g‘irt ahmoqlik ekanligini qancha tushuntirmasin, maqtovga o‘ch yosh burgut o‘z bilganidan qolmadi. Olqish-u qarsaklardan havolanib, oyga qarab yo‘l oldi. Shu-shu, oradan qancha yillar o‘tsa ham hech kim burgutni qaytib ko‘rmadi. Oymomoning har oqshom ko‘kda paydo bo‘lishiga qaraganda, yo burgutvoy hali u yoqlarga yetib bormagan, yoki oyni bir o‘zi ko‘tara olmayotgan bo‘lsa kerak...
Jamoliddin QILICH,
Andijon davlat universiteti talabasi