(2-aprel – Xalqaro bolalar kitobi kuni)

Aprel oyi  rosa bayramlarga boy-da!  1-aprel – Xalqaro kulgi kuni, Xalqaro qushlar kuni. Bu bayramlarni  maktablarda  bir-biringiz bilan  hazillashib, qushlarga  inlar yasab o‘tkazishingizning  ertasiga  yana bir  judayam  chiroyli  bayram  – Xalqaro bolalar kitobi kuni boshlanadi.  Bayram ayniqsa, kitobsevarlar uchun  juda  yoqimli. Chunki  shu kundan  “Kitobxonlik haftaligi” start  oladi. Haftalikda bolalar  o‘zlari  sevgan  taniqli  yozuvchi – shoirlar  bilan uchrashadilar, davra  suhbatlarida qatnashadilar, viktorinalarda  o‘z kitobxonliklarini sinovdan o‘t­kazadilar. Yangi kitoblar taqdimotida ishtirok  etadilar. Kutubxonalarini  yangi  asarlar  bilan boyitadilar. Haftalik jarayonida bunga o‘zimiz  ham  guvoh bo‘ldik.  Bayram  arafasida  Toshkent shahrida  ilk marotaba  bolalar  kutubxonasi ishga tushdi. Eh, bu tuhfadan  shaharlik  bolalarning  qanchalik  shodlanganlarini  ko‘rsangiz edi... Ana  shu  tantanada zukko kitobxon  bolalardan  biri   “Nega  Xalqaro bolalar kitob kuni  aynan 2-aprelda  o‘tkaziladi?”  deb  so‘rab  qoldi.  Savolning  javobini  bilish  sizga ham  qiziq, albatta. 

Chunki  shu kuni butun  dunyo bolalarining   suyukli  ertakchi bobosi, bolalar  qalbida  kitobga  ilk muhabbat  uyg‘otadigan  daniyalik  yozuvchi  Hans  Kristian  Andersen tug‘ilgan.

Uning  “Irkit o‘rdakcha”, “No‘xat ustidagi  malika”, “Qor  malikasi”, “Qalayi  soldat” ertaklarini  mazza  qilib o‘qigansiz, filmlari va  multfilmlarini  tomosha  qilgansiz. Ertakchi  bobo  umri  davomida  oz emas, ko‘p emas, naq 3342 asar  yozgan.  Ular 150 ga yaqin  tilga  tarjima qilingan.

1962-yildan buyon buyuk ertakchining  hurmati uchun ham 2-aprel dunyo bo‘ylab Xalqaro bolalar kitobi kuni sifatida nishon­lanadi. Bayramning asosiy maq­sadlaridan biri – bolalarning kitob o‘qishga bo‘lgan qiziqishini yaxshilash, yangi avlod ma’naviy va intellektual salohiyatini shakllantirishda bolalar kitobi rolini oshirish bolalar adabiyoti, kitob san’ati va madaniyatini rivojlantirish. 1956-yilda  YUNESKOning Xalqaro bolalar va o‘smirlar adabiy  kengashi tomonidan Hans  Kristian Andersen nomidagi mukofot ta’sis etilgan. Har ikki yilda bir marta beriladigan bu xalqaro mukofot  adabiyot olamida “Kichik Nobel mukofoti” deb ham ataladi. 

Xabaringiz  bor, mamlakatimiz  ham  Bolalar  va o‘smirlar adabiyoti  xalqaro kengashi  a’zosi.  Demak, endi bizning yozuvchilarimiz ham   xalqaro  tanlovda  ishtirok  etib,  ushbu mukofotni  qo‘lga  kiritishlari mumkin. Bu  sohada  ilk  qadamni  biz  tashladik.

Kitobxonlikni  davom ettirib, adabiyot  olamiga kirib  borsangiz, ehtimol  siz ham  ana  shu mukofot  sohibi bo‘larsiz.

Gulnoza  Tojiboyeva,  

Vilyam Shekspir nomidagi Xalqaro mukofot sohibasi