Ko‘z-ko‘z qilib bor bisotini,

O‘lkamizga kuz fasli keldi.

Ona yerning saxovatini

Ko‘rib, qalbim quvonchga to‘ldi.

Kuzning qaynoq nafasi dastlab

Dalalarda, bog‘da sezilar.

Tolning sarg‘ish yaproqchalari

Bandlaridan chirt-chirt uzilar.

Egilibdi anor shoxlari

Ko‘tarolmay o‘z

“5” olaman

Ahdim qat’iy, otajon,

Men bir so‘zli bolaman.

Shu misolni yechsangiz,

Ertaga “besh” olaman.

O‘g‘ri

Samijonning magniti,

Juda chaqqon o‘g‘ri-da.

Buvimlarning ignasin

Olganligi to‘g‘ri-da.

Kasal baho

Dadasi daftarga

Qadami yo‘q, yurt kezar,

Qo‘li yo‘q bino buzar.

Darg‘azab bo‘lib ketsa,

Azobidan el bezor.

Shalpangquloqdir o‘zi,

Mushuknikidek izi.

Yemishi sabzi, ko‘kat,

Misoli bodom yuzi.

Bilimlar sarchashmasi,

Ilmlilar oshnasi.

Qat-qat bo‘lib qoplangan

Udir muxlis

Suv olgani kelgandi

Ariqchaga Dilnoza.

Unda ko‘rinib aksi

Der kulib: “Qanday toza!”

So‘ng do‘stlarin chaqirib,

Suvga xursand boqishar.

Jilolanib ariqcha

O‘rtoqlarni olqishlar.

Tanbeh berar Dilnoza,

– Xotiraga solyapti

Kulib turing, chunki suv

Rasmimizni olyapti.

Dilorom

Qadim Turkistonning shuhrati, shoni,

Ajdodlardan meros nurli imkoni,

Qodiriy, Choʻlponlar asriy armoni,

Qalbimning toʻrida jo boʻlgan tilim,

Seni ardoqlagay toabad elim.

Navoiy faxr etib soʻzlagan tilim,

Boburlar yetolmay, boʻzlagan tilim,

Goho qismatingdan ezilar dilim,

Qalbimning toʻrida jo boʻlgan

Shukronam shu, toʻkin yurtda tugʻilganman,

Tuprogʻi zar, oltin yurtda tugʻilganman.

Oydin tunlar oy charaqlab, boshim silab,

Quyosh tongni oʻpgan yurtda tugʻilganman.

Osmon yashnar togʻlarining viqoridan,

Inju sochar qoʻynidagi muz-qoridan.

Koʻnglim yayrar chamanlarning iforidan,

Binafshalar kulgan yurtda

Poyonsiz qir-adirda

Tovlanadi bugʻdoyzor.

Uning shovullashida

Toʻkinlik qoʻshigʻi bor.

Bugʻdoyzor kezarkanman

Yuragimda bir nido:

Boshoqlar chayqalganday

Toʻlgʻonmasin bu dunyo!

Abdusamat YUSUPOV,

Toshkent viloyati Zangiota tumani,

faxriy muallim

Yoʻl boʻyida tovlanib

Oʻsar qamish qir osha.

Ogʻiz koʻzga aylanib

Boʻldim kulgi – tomosha.

Boʻgʻim-boʻgʻim tanalar

Chilvirdan uy quribdi.

Toʻsin uyin qoʻriqlab,

Oyoqqa chil uribdi.

Taʼqib qilgan qamishboy,

Yiqdi mohir “halol” deb.

Oʻh, gursillab yer oʻpdim,

Koʻz gavdaga malol

Negmurod Guliyev Buxoro viloyati Gʻijduvon tumanidagi 57-maktabda uzoq yillar matematika fanidan oʻquvchilarga saboq berdi. Badiiy ijod bilan ham muntazam shugʻullanib kelmoqda. U “Shuhrat” medali sohibi, qator kitoblar muallifi. Quyida shoirning matematik masalalarni sheʼriy yoʻl bilan ifodalab yozgan ijodidan namunalar bermoqdamiz.

Shunday dugonam borligidan faxrlanib yuraman. Dildorani aytaman-da, oʻta ziyrak, aqlli, hushyor qiz. Gapimning isboti uchun ingliz tili darsida boʻlgan bir voqeani soʻzlab beraman.

Mavzu – “Ingliz tilida boʻlishsiz gap”, edi. Ustozimiz joriy nazoratdan soʻng oʻquvchilarning diqqatini jamlash maqsadida qiziqarli oʻyin oʻtkazdi. Goʻyo bizlarni “uygʻotdi”.

Oʻsha oʻyinda ayniqsa,

Duo qiling, ko‘zlarida nam bo‘lmasin,

Shodlik bering, murg‘ak dilda g‘am bo‘lmasin,

Mag‘rur yursin boshlari hech xam bo‘lmasin,

Quvnab yursin bu dunyoning bolalari!

Zamin gulzor, ular gul-u lolalari,

Hech bir inson eshitmasin nolalarin.

Onalarning qalbi, yurak poralari,

Chopqillashib yursin dunyo

Bolalarning mehri o‘zgacha,

Ko‘zidagi sehri o‘zgacha,

Qalbidagi zavqi o‘zgacha,

Ular uchun asrang dunyoni.

Baxti kulgan o‘zbek bolasi,

To‘lib-toshgan sho‘x shalolasi,

Qalbni o‘rtamasin nolasi,

Ular uchun asrang dunyoni.

Kelajakka ishonch-la boqar,

Vaqti kelib oq sutni oqlar.

Bir kun

Non sehri

– Oyijonim, doim siz

Mazali non yopasiz!

Buncha shirin va xushbo‘y

Unni qaydan topasiz?

– Dehqonlar yetishtirgan,

Suv bergan daryo, soyi!

Quyosh toblab pishirgan –

O‘zbekiston bug‘doyi!

Quvvatin ona zamin

Beradi bug‘doy donga!

Dehqon

– Salom, jajji qizaloq,

 Jingalaksoch ko‘zmunchoq.

Senga bir savolim bor,

Javob bergin o‘ylabroq.

– Dadajoning yaxshimi,

Yoki oyingmi ko‘proq?

Ko‘zlarin pirpiratib,

Qizcha o‘ylandi ozroq.

Savol oddiy bo‘lsa ham,

Javob edi “og‘irroq”

“Oyim yaxshi” desinmi,

Yoki “Dadam

“Gulxan”jonim – qadrdon do‘stim,

Qanot berding orzularimga.

Ishonch berding, ko‘klarni quchdim,

Samimiylik, tuyg‘ularimga.

Sochlarimga oq oraladi,

Nuroniylik yuzimda balqqan.

Hamon ko‘nglim yoritib turar,

Yuragimda sen yoqqan gulxan.

Umrim bo‘yi hamrohim bo‘lib,

Ezgulikka chorlaganing

O‘tirganda daftariga chizib rasm,

O‘rtog‘ining qulog‘iga chertdi Nasim.

Ustoz dedi: “Atrofingga solib razm,

Kelishikning turlarini aytgin, Nasim!”

Nasim shunda likillatib boshchasini,

 Turtib qo‘yar yana tag‘in oshnasini.

“Aytgin”, deya o‘rtog‘iga yuzlanadi,

Javob kutib to‘rt tarafga

ECHKI SUZDI

Hoy, do‘stim Turdi,

Seni kim urdi?

– Urmadi hech kim,

Suzdi-da, echkim.

***

QISQA JAVOB

Isming nima?

– Sherali.

– Tiling buncha

Shirali?

– Ko‘p bo‘lmadi,

Bo‘ldi sal.

Yegan

Salom, jonajon maktab,

Tabarruk makon maktab.

Ilm nurini sochgan,

Bir oftobimsan, maktab!

Chorlading sen, bag‘ringga,

Keldik bilim bog‘ingga.

Munis ona misoli,

Mehribonimsan, maktab!

Bu maskanda qiz, o‘g‘lon,

Qalbi bo‘lar nurafshon.

Olib bilim, tarbiya,

Ma’rifatga kon,

Yoz, kuzda xo‘b-xo‘b pishar,

Tagiga to‘p-to‘p tushar.

To‘ymas, sira yeb odam,

Behi, olma, nok, bodom!

G‘afur Bolqiyev,

Samarqand viloyati Qo‘shrabot tumani

jurnalist-o‘qituvchi 

Uyqum kelgandi biroz,

Hovlidan keldi ovoz.

Yangramoqda go‘yo soz!

Endi bildim, bu – xo‘roz!

G‘afur Bolqiyev,

Samarqand viloyati Qo‘shrabot tumani

jurnalist-o‘qituvchi 

Shu yurtda tug‘ildim, shu yurtda o‘sdim,

O‘zgacha muhabbat  his qilar jonim.

Qalbim uyin g‘am-u g‘ussadan to‘sdim,

Muqaddas beshiksan,  O‘zbekistonim!

O‘psam arzir, tuprog‘ing – aziz,

Ichsam, zilol suvlaring – toza.

To‘rt tarafing  keng quloch yoza,

Baxtdan olar mangu

Oylar izma-iz keldi,

Havo iliq, tuz keldi.

Yozib to‘kin dasturxon,

Yana saxiy kuz keldi.

Hosil mo‘ldir, yorug‘ yuz

Xush kelibsan oltin kuz!

Zulxumor Abdurasulova,

Andijon viloyati Jalaquduq tumani

nafaqadagi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi

Ona tilim, jonim ichra shirin jonim,

Yetmish ikki tomirimda oqqan qonim,

O‘zing orim, o‘zing borim, pok iymonim,

Iymonimda ildiz otgan azim daraxt.

Navoiyni turk nazmida sulton etgan,

Ulug‘bekni olim ham toj osmon etgan,

Hindda Bobur armonini doston etgan,

Armonimda ildiz otgan azim

Bir kun kalit maqtanib,

So‘z otdi qulfga qarab:

– Men bo‘lmasam o‘rtanib,

Yotarding yerda zanglab. 

Kalit so‘zin qulf tinglab,          

Javob berdi tezgina:

– Ko‘p maqtanmay ol anglab,

Mensiz sen ham hech nima. 

Shuning uchun sen

Ominaxon “R” harfin,

“Y” deb talaffuz qilar.

“R” deb aytgin desangiz,

Kulib turib “Y” deyar.

Iye-iye, Omina,

“R” deyishni bilmaydi.

“R” deyishni o‘rgangin,

“Y” deyishing bo‘lmaydi.

– “R”ni “R” deyman men ham,

Og‘zimda ham  dilimda.

“R” deyishni bilmaslik,

Tishim

Nokning shoxi bukildi,

Olma duv-duv to‘kildi.

Anor kiygan nimchalar,

Chok-chokidan so‘kildi.

Kuz fasllar boyi bu,

Sentyabr oyi bu!

OKTYABR OYI

Yangi hilol tug‘ildi,

Hosil-xirmon yig‘ildi.

Ko‘kdan yerning yuziga

Qut-baraka yog‘ildi.

Yilning qaymoq-moyi bu,

Oktyabr oyi

Maktab direktori Nosirov o‘z ta’biri bilan aytganda “razvedkaga chiqdi”. Tez yurib, tez gapirganigami yoki tabiatidagi shiddat sabablimi ayrim shumtaka o‘quvchilar unga “pistolet” deb laqab qo‘yishgan. Direktor  hozir odatiga zid tarzda sekin qadam tashlar, har sinf eshigi yonida to‘xtab, bir zum ichkariga quloq tutardi.

– Hmmm, tuzuk, – ko‘ngli to‘lib, o‘qi­tuvchilaridan,

Ona  kabi  aziz

Makonimiz  bor!

O‘zbekiston  degan

Bo‘stonimiz  bor!

Ko‘hna,  tarixi  boy,

Go‘zal,  jarangdor –

O‘zbek tili  degan

Zabonimiz  bor!

Bunda  barcha  millat –

Totuv

Ota-ona va ustoz,

Etgum sizlarni e’zoz!

Mehringiz dilga payvand,

Bo‘lgum men oqil farzand!

Yurtimga bo‘lib sodiq,

Bor bilmim etgum tortiq!

Kerak bo‘lsa Vatanim,

Tinchi uchun jon-tanim!

Bergum etib himoya,

Dushman solmasin soya!

Niyatlar ulkan, katta,

Ulg‘ayaman

Quyosh kulib turibdi,

Qushlar suhbat quribdi.

Ko‘kda oppoq bulutlar

To‘p-to‘p bo‘lib yuribdi.

Do‘stlar ayting jo‘rovoz,

Bugun havo juda soz!

Zulxumor ABDURASULOVA,

Andijon viloyati Jalaquduq tumani

nafaqadagi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi

Kun avzoyi buzilgan,

Qora bulut tizilgan.

Oftob chiqmay uyidan

Uyqusirab, ezilgan.

Qoqio‘t guli tugun,

Havo aynibdi bugun.

Zulxumor ABDURASULOVA,

Andijon viloyati Jalaquduq tumani

nafaqadagi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi

Ixtiyor har doim darsga kech qoladi. Dars boshlanib o‘n-o‘n besh daqiqa o‘t­gach sinfga boshini egib: “Mumkinmi?” deb kirib keladi.

      Maroq bilan dars tingla­yotgan sinfdoshlari uning bu ishiga g‘ashlari kelib “uff” deb yuborishadi. So‘ng qovoqlarini uyib, birin-ketin jaxl bilan unga qarab: “Toshbaqa!”, “Toshbaqa!” deb qo‘yishadi. So‘ng u

She’riyat gultoji bo‘lgan ulug‘ zot,

Sizga havas ila boqar yosh avlod.

Bo‘lsin mahliqolar sizga qo‘shqanot,

Zulfiyaxonimni eslaylik bu kun!

Sizga noma bitdim bugun saharda.

Ilk novda ko‘z ochmish ushbu nahorda,

Namuna bo‘ldingiz xulq-u odobda,

Zulfiyaxonimni eslaylik bu kun!

Qarang, izdoshlarning

O‘yingda Vatan,

Niyating ulkan,

Oshaver dovon,

Bag‘ring bir chaman,

Yashnayver, “Gulxan”!

Yuzlaring zarhal,

So‘zlaring teran,

Sen – o‘chmas mash’al.

Har doim yuksal,

Yashnayver, “Gulxan”!

Doim bo‘l ishchan,

Qalbda yon gulxan!

Quchoq ochamiz!

Mushtoq

Senga ertak aytgali

Huv oymomo yo‘l oldi.

Quyosh ham eshitgali

Qirda yonboshlab qoldi.

Yulduzlar gala-gala,

Yig‘ildilar birpasda.

Oymomo ertak boshlar,

Sen ham quloq sol asta

Ertakni hali uzoq,

To tonggacha aytadi.

Sen ungacha orom ol,

U-chi yana

Qovun-tarvuz yeb Ali,

Yuvmadi qo‘l-yuzini.

Uchib kelib ari ham,

Chaqib qochdi ko‘zini.

Ko‘zi shishib qovoqdek,

Kuchayarkan “dod-voy”i:

– Tarvuzingiz ichida

Ari bor ekan, oyi.

Xo‘jaqul HAYITOV,

Qashqadaryo viloyati, Yakkabog‘

– Yugur, tez yugur, Chori,

– Buyruq beradi Xumor.

– Tezroq keltirgin dori,

Qo‘g‘irchoqqinam bemor.

Dardi og‘ir, yurolmas,

Eshitmaydi qulog‘i.

Oyim olgan qo‘g‘irchoq

Qarigan ekan chog‘i.

Xo‘jaqul HAYITOV,

Qashqadaryo viloyati, Yakkabog‘

Sinfda biz G‘anini

Deymiz a’lochi, ilg‘or.

Sevib o‘qir fanini

“Besh”lari qator-qator.

Ammo bir kun muallim

Uni biroz koyidi.

Chunki kitob-daftari

Yirtiq – bir ahvol edi.

– Yaxshi bola har ishda

Ilg‘orlikni saqlasin.

Yirtmay o‘quv qurolin,

Besh bahoni

Ariqchaga suv keldi

Solib qo‘ydim men izga.

Jo‘yaklar suvga to‘ldi,

Jon bag‘ishlar polizga.

Kuzatdim mehr bilan,

Sug‘ordim hamma yog‘in.

Isrof qilmay tomchisin,

Bosdim poliz chanqog‘in.

Qovun-tarvuz kuch olib,

Endi bo‘lishar katta.

Rosa pishib yetilsa,

Rahmat aytar,

Jaranglar qo‘lda sozim,

Yangraydi sho‘x ovozim.

Barchasi siz tufayli

Mehribonim, ustozim.

Berdingiz har kun saboq,

Niyatingiz sutdek oq.

Beqiyosdir mehringiz,

Kutasiz ochib quchoq.

Talpinaman siz tomon,

Bag‘ringiz gulzor, chaman.

Tilingiz biram shirin,

Sizni o‘pib,

Hayot maktabimga qo‘ygan tamal tosh,

Yo‘limni yoritgan charog‘on quyosh,

Har bir yutug‘imda bo‘ldilar bosh-qosh,

Birinchi ustozim – munisam onam.

Erka qizlariga tanitdilar harf,

Qancha asablar-u, ko‘zlar nuri sarf,

Bugun she’riyatga oshuftadir qalb,

Birinchi ustozim – munisam onam.

“Ma’rifat-la

G‘ij-g‘ij bilimlarga kon,

Bag‘ri to‘la go‘yo nur!

Qo‘lga olganingiz on,

U – kitob, do‘stdir, axir!

U tomon yuz burganning,

Uni jondan sevganning,

Baxt yo‘lin topganin ko‘r,

U – kitob, do‘stdir, axir!

Jaholatni quvaylik!

Ma’rifatni yoyaylik! 

U tomon yo‘l yuraylik!

U –

Ona tilim – beg‘ubor tilim,

Kamolingdan yayraydi dilim,

Sen-la kelgan omad, baxt, ilm,

Sen bor – qadr, shon topgay elim!

Qalbga kuchsan, dillarga davo,

Sen mo‘jiza, bebaho navo.

Qo‘shiqlarda yangrab dilrabo,

Yuraklarga malhamsan, tilim!

El deb yongan ulug‘lar tili,

Boqiy bo‘lsin iqboling

Gulzor aro yurgandim

Sayr etib subhidamda.

Xushbo‘y ifor taralar

Bu beqiyos chamanda.

Go‘zallikni kashf etar

Gulzordagi turfa gul.

Shabnam – ko‘z yoshi to‘lar

Yaproqlarga birma-bir.

Kapalakning qanoti

O‘ynar gulning yuzida.

Bolari nima derkin?

Quloq tutay

Tinmay tun-u saharda

Bizga bag‘rini ochib,

Turar u chorrahada,

Ko‘zlarin yumib-ochib.

Uxlamaydi kun-u tun,

Hatto, bo‘lmaydi bemor.

Ko‘rsatar yo‘lni beun,

U tahsinga sazovor.

Uchta rangli ko‘zi bor,

Svetofor doim bedor.

Issiq, sovuq demaydi,

Yoz-u qishni