– Televizor oldida

Hecham ko‘rmadim seni.

Qo‘lingdan kitob tushmay

Lol qoldiryapsan meni.

– Maqtanchoqlikka yo‘yma,

Bu gaplarimni sira.

Kitob varaqlamasam

Ko‘nglim tortadi xira.

Televizor ko‘rmayman,

Desam bo‘ladi yolg‘on.

Bolalarbop dasturlar

Bizga

Hovoncha

Ichimga nedir solib,

Dastam bilan urishar.

Donni olishar tuyib,

Ishlari ko‘p yurishar.

Ne solsam talqon bo‘lar,

Zarba mazam qochirar,

Har zarbadan ingrayman,

Donlar har yon sochilar.

Ish bitar, surar chetga,

Men bo‘laman hang-u

Chumolining javobi

Baqa dedi: – chumoli,

Qiyin bo‘ladi holing.

Og‘ir yukni ko‘tarib,

Ne azob, charchab, horib.

– Bu har kungi odatim,

Tark etmayman mehnatim.

Vaqtim-chi, juda ham ziq,

Uyga tashiyman oziq.

Quloq sol o‘rtoq menga,

Bir gapni aytay senga.

Mehnatni sevgin

O‘qi, bolam, kitobing ezgulikka boshlaydi,

O‘qisang, qattiq ko‘ngling, bolam, biram yumshaydi,

Bog‘laring, chamanlaring gul ochadi, yashnaydi,

Hayot nomli laylaklar yuragingda qishlaydi,

Avlodlaring, Vataning, bolam, mangu yashaydi,

Kir libosin egnidan dunyo yechib tashlaydi,

Vatansizlar, xoinlar, albat, labin

Raim Farhodiy,

75 yosh

Handalak

Handalak yegach urug‘ini,

Olib qo‘ydim baland tokchaga.

Bahor kelgach asta avaylab,

Ekdim uni bir tuvakchaga.

Tuproqqa qum aralashtirib,

Qadab qo‘ydim tavakkal

Ulg‘ayish

– To‘qqizinchi mayda kelinglar,

Giloslar pishadi bir shirin...

Bobomning bu aytgan so‘zida

Mehr bisyor edi,

Mehr yashirin.

Urush majruh etgan oyog‘in,

Sudragancha kulib shodumon,

Boshlab bizni bog‘ning to‘riga

Meva bilan etardi mehmon.

Bu yil aytgan kunida

– Til o‘rganishning eng yaxshi yo‘li so‘zlar mazmuni yashiringan she’rlarni o‘qish. Bola so‘z qadrini tushunsagina chinakam kitobxon bo‘ladi. Iqbol Mirzoning “Erkatoy – erka toy” kitobini o‘qib juda quvondim. Chunki Iqboljon tuyuqlarimizga hamohang so‘z o‘yinlari tufayli bolalarga so‘z jozibalarini, so‘zning bag‘riga yashirilgan mo‘jizani ko‘rsata olgan, – dedi O‘zbekiston xalq yozuvchisi

Musavvirdek chizar har kun

Dov-daraxtlar andozasin.

Zar qalamda ifodalar

Bosh ko‘targan har novdasin.

Quyosh nurin teng sochadi,

Gul zaminga berib mehrin.

Shabnamlarga jilo qo‘shar,

Ishga solib borki sehrin.

U har safar nur elaydi,

Maysalari tushar

Bilaman, siz meni ko‘pam xushlamay,

Bahorga talpinib she’rlar yozasiz.

Kuzning xirmonidan ko‘nglingiz to‘lib,

Qishning ziynatidan orom olasiz.

Tabiat qonunin anglasangiz-da,

Goh mendan noliysiz terlab, hansirab.

Quyoshning tig‘idan panaga qochib,

Labingiz yopishib qolar

O‘yinqaroq bolamiz

Issiqlanib yo‘lda biz,

Cho‘milyapmiz ko‘lda biz.

Komil quloch otyapti,

Davron qumga botyapti.

Kimga nima yoqqani,

Nor qiynaydi baqani.

Bir qarasak, kech kirib,

Kun ham qopti eskirib.

Birdan bo‘ldi ko‘zlar lo‘q,

Qirda qolgan mollar

Baliq tutish-chun bir kun

Dilshod, men hamda Omon.

Yo‘l oldik daladagi

Huv, katta anhor tomon.

Qo‘lda tutib qarmoqni,

Xaltachaga non soldik.

Uzoq ekan anhor ham,

Yetguncha ancha toldik.

“Baliq tutolmaysiz”, deb

Nortoy birga bormadi.

“Biz bilan yurgin”

Biz o‘zbek yoshlari, Vatan yoshlari,

Vatan taqdiriga taqdirdosh nasl.

Millatning bir jon-u bir tan yoshlari,

Buyuk kelajakka daxldor, mas’ul!

Mardona-mardona tashlaylik qadam,

Ozod yurt, obod yurt bo‘lsin mukarram!

Ota-bobolardan jasorat meros,

Barhayot shonlari, ular

Oftoblari o‘z taftini bildirar,

Yoz-u kuzi dasturxonni to‘ldirar.

Tug‘ilganman shu yurt – O‘zbekistonda,

G‘ururimdan mening boshim osmonda.

Ibn Sino, Navoiy-u Ulug‘bek,

Amir Temur, shoh va shoir Boburdek

Siymolari tillardagi dostonim,

Bular bari – mening O‘zbekistonim!

Gumbazlarning uchin yoritar quyosh,

Shohi Zinda, Chor

Tun chirog‘i oymomo,

Go‘yo ko‘rgandek kino.

Yerni qilar tomosha,

Bog‘lar osha, qir osha.

Chigirtka chalar g‘ijjak,

Notada xato bordek.

Tun qushi – ko‘rshapalak,

Ko‘rgandek go‘zal malak.

Oy tomonga uchadi,

Soya ko‘rsa qochadi.

Olmani ortib belga,

Kirpi tushibdi yo‘lga.

Qurullagan

Istiqloldan bahra olgan,

Yurt mehrini dilga solgan,

Shodlik kuyin baland chalgan

Biz bolalar, biz bolalar –

Quvnoq o‘g‘il-qiz bolalar.

Chaqin chaqnar ko‘zimizda,

Olov bor-da ko‘ksimizda,

Yolg‘on yo‘qdir so‘zimizda,

Biz bolalar, biz bolalar –

Quvnoq o‘g‘il-qiz bolalar.

Vatan – ozod,

Eshagimga

Mingashib,

Toqqa chiqdik

Tirmashib.

Soat naq

O‘n ikkida,

Yetdik yuksak

Cho‘qqiga.

Yaxshi bo‘ldi

Hammasi,

Bor-da, bitta

“Ammo”si.

Eshakmikan,

Yoki biz,

Qay birimiz

Alpinist?

TADBIRKOR

Oyim deydi: – Qo‘y, bolam,

Pichoq qo‘lni kesadi.

Dadam deydi: – Qo‘y, o‘g‘lim,

Bolg‘a panjang ezadi.

Bobom der: – Ketmonni qo‘y,

Oyog‘ingni chopadi.

Momom derlar: – O‘ynama,

Iting o‘jar, qopadi.

Opam, gulni ushlama der,

Tikani qo‘lga kirar.

– Kompyuterga tegma, – deb

Akamlar

Shunday edi doim bilim tavozu,

Ustoz ta’limidan yashnadi orzu.

Bir kishi dedi-ki: “Bunda ne sir bor

Otadek ustozga ta’ziming bisyor?”

Dedi: u qormishdi suv bilan loyim,

Bunisi jon-dilim o‘stirdi doim.

Bundan tanam bo‘ldi jonimga mezbon,

Undan abadiylik topdi ushbu jon.

Abdurahmon

Askar-askar o‘ynaymiz

Askar-askar o‘ynaymiz,

Askarlikka tanlaymiz.

Eng kuchli kim, sinaymiz,

Bir, ikki, uch... sanaymiz!

Kim tez chopsa, yugursa,

Marrasiga ulgursa,

Eng chopag‘on askardir,

Kim ekan u? Asqardir!

Kim yil bo‘yi chiniqsa,

Tog‘lar, bog‘larga chiqsa,

Asl o‘g‘lon

Qadim Ellikqal’a bog‘-bo‘stonida,

Ustozga ehtirom ramzini ko‘rdik.

Shaharning markaziy xiyobonida

Barchamiz sevinib, hayratda turdik.

Ustozning qo‘lida durdona kitob,

Yoshlarni o‘qishga chorlab turibdi.

Uni ardoqlagan maskani maktab,

Ko‘ngilga soladi ma’rifat – oftob.

Oddiy, salobatli bu ko‘rkam

O‘xshar ekan nabira,

Misoli sho‘x uloqqa,

Chiqaradi jahlingni,

So‘zing olmay quloqqa.

Uning jajji ko‘zlari,

O‘xshar qaynoq buloqqa.

Sabringni to‘ldiradi,

Tutaverib so‘roqqa.

Ayb ustida ko‘rsang ham,

Tushmas aslo tuzoqqa.

Koyimoqchi bo‘lsang gar,

Qochib ketar

Momolardan qolgan meros,

Qo‘ydim senga mehr, ixlos.

Onam kabi bag‘ring issiq,

Yangraganda alla-qo‘shiq.

Tebranarding asta-asta,

Uxlab qolardim birpasda.

Alla – beshik ekan asli,

Insonning ulg‘ayish fasli.

Dilga mehr jo bo‘larkan,

Nomi-chi, Vatan bo‘larkan.

Imomnazar

Oilamiz o‘tgan kuni

Katta hashar o‘tkazdi.

Chala yotgan ishlarni

Poyoniga yetkazdi.

Dilbar opam gul ekdi,

Nargiza suv tashidi.

Dadam, oyim ikkisi,

Ishda bizga bosh edi.

O‘zim bog‘da ishladim,

Ariq ochdi Nor akam.

Faqat Tolmas ko‘rinmas,

Hashar bo‘ldi

Yo‘lakda

bolakay yuripti

o‘zicha kashf etib ko‘chani.

Qo‘lida oppoq bo‘r –

quyoshchalarga

to‘ldirdi hovlining ichini.

U quyoshni chizdi

qorong‘i muyulishda

unutilib yotgan bir toshga.

Uyning ham eshig-u derazasini

to‘ldirib yubordi quyoshga.

Suykadi bo‘rini yungli g‘altakka –

Momosini bir zum

Chaqmoq

Hamma yoqqa jar solib

Chaqmog‘ingni chaqasan.

Buzib odam tinchligin,

Ayt-chi, kimga yoqasan?

Larzaga kelar havo

Gumburlasa oloving.

Qishda qor ham yonarmish

Bilsang agar qalovin.

Dabdabasiz, shovqinsiz

Yomg‘ir, jala bo‘lib yog‘.

Yashnasa bog‘, dala,

Kitob

Odamlar qalbiga nur sochar,

Ma’noli yozilgan zo‘r kitob.

O‘qisang gar sevib sen uni,

Bo‘ladi eng yaxshi do‘st kitob.

Sizga deydi bobongiz Jabbor,

Oltin davring o‘tkazma bekor.

Kitob o‘qib, chaq uning mag‘zin,

Bilimli bo‘l, och aql

Beshik

Qunduzga daryo beshik,

Arslonga-chi o‘rmoni.

Oqqushlarga moviy ko‘l,

Oy, yulduzga osmoni.

Burgutlarga balandlik,

Yuksak tog‘ning qoyasi.

Fanni quchgan olimga

Alifbening ziyosi.

Zamin tog‘-u dengizni

Ardoqlaydi ko‘ksida.

Tog‘da ohu ulg‘ayar,

Beshik bo‘lgani

Makon etib burchakni,

Ajoyib to‘r to‘qiyman.

Pashshani tutmoq uchun

Ov darsini o‘qiyman.

Toki dasturxoningga

Qo‘nmasin surbet chivin.

Sog‘lom bo‘lay desang,

Bolakay, tezroq yuvin!

Shuhrat HAKIMOV,

Sirdaryo viloyati Boyovut tumani 14-maktab o‘qituvchisi

Vatan ishqi

Erta tongda ufqdan boqar,

Sochin tarab nurafshon quyosh.

Unga suq-la termular bashar,

Chunki quyosh biz bilan tengdosh.

Bizga jilva qilganday yulduz,

Nozlanadir baxtim tongida.

Posbonimiz kecha-yu kunduz,

Ishqi yangrar qalb ohangida.

Saodatim nurday

Kunduz – quyosh, tunlari

Nur sochar oy fonusim.

Sening bilan charog‘on

Hayotim, Bosh Qomusim!

Jajji qalbda orzular

Ushaladi sen sabab.

Sening o‘zing zo‘r muallim,

Sening o‘zing zo‘r maktab.

Huquq nima, burch nima

Bilib oldim o‘zingdan.

Sen azizsan men uchun

“Mustaqillik”

“Yaqindan boshlab sport –

Seksiyasi ish boshlar.

Trener – quzg‘un, uni

Taniydi qari-yoshlar.

Xohlagan olib kelsin

Bolasini o‘qishga.

O‘rgatilar raqibni

Bunda qanday cho‘qishga”.

Misi chiqdi

– Bedovni yuvib, o‘g‘lim,

Yag‘rinin qashladingmi?

– Ha,

Yangi yil – yangi kun!

Yangi orzular

Dilga ko‘char ezgu yangilik bo‘lib.

Ona yurtimizga yangi baxt-iqbol

Kelgani chin bo‘lsin mangulik bo‘lib.

Kunga tatir, derlar tongi kayfiyat,

Demak, shu lahzalar yil uchun tongdir.

Bu ovoz vaqt emas, omadni chorlab –

Bizning qalbimizda urilgan

Omonmisan, bolajonginam,

Salomatmi jo‘ra-yu do‘sting?

Tilab menga sabr va chidam

Debsan xatda, “Onajon, kuting”.

Debsan yana, “Olmang xavotir,

O‘zingizni asrang, Onajon!”

Netay, bolam, onaman axir,

Bo‘lgin deyman, doimo omon.

Lovullaydi alanga misol,

Dilginangda Vatan sevgisi.

Yolg‘on

Ahd-vafoni ajdodlardan o‘rgangay –

El-u yurtim degan, ko‘ksi qalqonlar,

Mudom sharaf-u shonga burkangay –

Vatan xizmatida yurgan o‘g‘lonlar.

Yuragida nomus bo‘lar, or bo‘lar,

Mag‘rurlikda lochin bo‘lar, sor bo‘lar,

Orzulari tog‘dek ulug‘vor bo‘lar,

Vatan xizmatida yurgan o‘g‘lonlar.

Bo‘stoniga

Mangulik

Yillar o‘taverar, sezmay qolasan,

Ortda qolaverar qorlar, jalalar.

Bolaga qo‘shilib sen ham kulasan,

Bo‘yningga osilib kular bolalar.

Ular paydo bo‘lar tushlaringda ham,

Bir lahza yurakdan ketar nolalar.

Soylarday gurkirab, dunyoga beg‘am

Kirib kelaverar quvnoq

Yosh sportchilar qo‘shig‘i

Elda bor shunday naql:

“Sog‘ tanda – sog‘lom aql”.

Qilib badantarbiya

O‘samiz ziyrak, oqil.

Alpomishga vorismiz,

Haqparvar-u xolismiz.

Temuriy bahodirlar,

Tanballikdan olismiz.

Chiniqqanmiz, chaqqonmiz,

Qalbi olov –

Bahor doim bahor-da,

Kimligini bildirar.

Qotib yotgan toshdan ham

Gul-chechaklar undirar.

Qir-adirga loladan

To‘shar alvon poyandoz.

Hatto jarlik, daraga

Gul taqib berar pardoz.

Haydab kelar cho‘ponday

Turfa qushlar “poda”sin.

Tizar simga marjonday

Qaldirg‘ochlar shodasin.

Sayratvorar qish

Onam deganimda oqsoch, jafokash,

Munis va mehribon chehrang namoyon.

Sen axir bag‘ringda parvarish qilib,

Ko‘zimga baxsh etding ko‘zgudek jahon.

G‘afur G‘ULOM

Mushtipar ham o‘zing, buyuk ham o‘zing,

Kuyinchak ham o‘zing, kuyuk ham

Navro‘zoyim sochin tarar

Go‘zallikning ayvonida.

Bahor ko‘rib kulib turar,

Gul-u chechak, rayhonida.

Navro‘zoyim sepin yoyar,

Kelinchakdek o‘lkamizga.

Shamollari qoqib qo‘yar,

Omon bo‘l, deb yelkamizga.

Navro‘zoyim saxiy mezbon,

Nemat to‘kar dasturxonga.

Ko‘katlari tanga darmon,

Xush yoqadi har

Sohibqiron boqadi xushhol

Adolatni qalbga muhrlab.

Qudratiga butun dunyo lol –

Obidalar qo‘yar sehrlab.

Shahd-shiddatli jahongir Temur

Jasorati tillarda doston.

Mag‘lubiyat bilmagan yovqur,

Pir jilovdor bo‘lgandir har on.

Maftun etdi dunyo nigohin

Obod yurtda yashnagan

“O‘qing, uqing, olingiz ta’lim,

Siznikidir kelajak, iqbol”.

Jon kuydirar, bizga muallim

Mushtoq, deya yorug‘ istiqbol.

Qalbda tuydim sinoat-sehrin,

Kelajakka chorlab bir ovoz.

Qanot bo‘lib ustozlar mehri,

Orzularim qilmoqda parvoz.

Umid bilan yo‘lga chiqdim men,

Sadoqatdir ko‘nglimning

Yurt tinchi

Sabzi ekdim bog‘imga,

Quyon sanab yesin deb.

Donni ko‘klam chog‘inda

Ekdim, qushlar kelsin deb.

Jonivorlar kezib bog‘

Bizni o‘yga toldirar.

Ayniqsa, qarg‘a “qag‘-qag‘”

Yong‘oq ko‘mib qoldirar.

Qaldirg‘ochlar mehrimni,

Bilib qoldi har

Maktabim

Salom – odobning boshi,

Odob – umr quyoshi.

Ta’lim – xulqning yo‘ldoshi,

Baxtga irmoq maktabim!

Bilimlarning dunyosi,

Dunyolarning a’losi,

A’lochilar fidosi,

Mehri qaynoq maktabim!

Tafakkurning qaymog‘i,

Ezgulikdir sabog‘i,

Saodatning

Bahor keldi kulib noz bilan,

Turfa gullar qo‘lda soz bilan,

Kutdik uni zo‘r e’zoz bilan,

Quvonchimsan, go‘zal bahorim.

Varrak bo‘lib aylasin parvoz,

Satrlarim tushgan oq qog‘oz,

Madhing kuylay qo‘lga olib soz,

Ilhomchimsan, o‘zing, bahorim.

Daraxtlaring gullasin o‘lkam,

Olam ichra o‘zingsan

Avaz, Dono, Sayyora

Qurdilar katta davra.

Bir-biriga mehribon,

O‘ynashar “mehmon-mehmon”.

“Novvoy” bo‘lib Muqaddam

Xamir qoradi ildam.

Pishgach patir, shirmoy non,

Ulashadi u shodon.

Muqaddam kelajakda

Bo‘lmoqchi zo‘r pazanda.

Hozircha “yopgan” nonin

Xamiri –

Kitob o‘qimas bola

Ko‘rdi qo‘rqinchli bir tush.

Kitoblari do‘q qilar,

Qo‘llari tugilgan musht.

Der, bizni unutgansan,

Har yonga irg‘itgansan.

Senga telefon bo‘lsa,

Tinmayin ishlab tursa.

Vaqtning qadriga yetgan,

Bolalarni topamiz.

Ular bilan do‘stlashib,

Fikrini

Tezkor tarmoqlardan

Xorij xabarin berar.

Notinch mamlakatlardan

Noxush daraklar kelar.

Ko‘rdim vayron shaharda

Urushning oqibatin,

Boshiga o‘q yog‘ilgan

Odamlarning qismatin.

Beg‘ubor bolalarning

Ko‘zida mung, yig‘lar zor,

Begunoh odamlar zir

Yugurar chekib ozor.

Mayib-majruh kishilar

Har

Tursunboy ADASHBOYEV

Raqamlarning yordamida to‘rtta amal,

Daftaringda yozilganday KARRA bo‘lar.

Tegirmonda don-dunlarni tortib ko‘rsang,

Maydalanib un bo‘lar, ZARRA bo‘lar.

Kim o‘zarga poyga qo‘ysak manzil so‘nggi,

Chavandozni aniqlovchi MARRA bo‘lar.

Sabzavotning nomlari ham

Abdurahmon AKBAR

Bolalikda hamma shod,

Bolalikda hamma sho‘x.

Bolalikda hamma sog‘,

Bolalikda kasal yo‘q.

O‘g‘ilmidir, qizmidir,

Bolalikda hamma bir.

Dunyo degani – ko‘cha,

Tog‘larga o‘xshar adir.

Onang – oy, otang – quyosh,

Akang, opang –

Olqor DAMIN

Shamolvoy bir kun

Tog‘larga bordi.

O‘h-ho‘, hamma yoq

Yashnab yotardi!

Ana, lolazor –

Bir to‘p qizbola!

Shovullab, pastga

Chopar shalola.

So‘ngra tog‘lardan

Tushdi pastroqqa.

Duch keldi bunda

Ko‘m-ko‘k o‘tloqqa.

Uchib